Proiektuak

Nerea Lopeteguik, ASPEGIko lankidetza proiektuen koordinatzaileak, Yemayá Sareak – Mozambike bigarren fasearen jarraipenaren eta hurrengo urratsen kronika kontatu digu. Proiektu hori Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura eta Lankidetza Departamentuaren Gipuzkoa Coopera programaren esparruan garatzen ari da, Afrikaren aldeko Emakumeak Fundazioarekin eta Mozambikeko Duna Lodge tokiko bazkidearekin lankidetzan. Lankidetza-proiektu honekin jarraitzeak emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzea du helburu ornitologiaren sektorean, Jangamo barrutian, Inhambanen, Mozambiken.

4. KRONIKA

Yemaya Sareak proiektuaren bidez, laster bukatzea espero dugun abeletxea eraikitzen hasi gara, Khessani kooperatibako emakumeek gizentzeko oilaskoak hazi eta saltzen dituzten gunea izan dadin. Haiek, Duna Lodge gure bazkide lokalarekin batera, baserriaren eraikuntza kudeatzeaz arduratzen dira. Baserrirako, energia berriztagarriak erabiliko dituen eraikuntza mota bat erabiltzen ari gara.

Gainera, ekainaren 13an, asteartean, Khessni kooperatibako emakumeek Jimena Tocinoren bisita izan zuten, Espainiak Maputon duen enbaxadaren izenean. Inhambane probintziako lankidetza-proiektu guztiak bisitatzen egon da, Inhambaneko gobernuak egun hauetan antolatutako jardunaldi batzuen barruan. Kooperatibako emakumeek aprobetxatu egin zuten proiektuan izandako aurrerapenak erakusteko eta esperientziak berarekin partekatzeko.

Laster abiaraziko gara, hegaztiak kudeatzeko eta oilaskoak hazteko eta saltzeko prestakuntzekin. Khessani kooperatibako emakumeak gogotsu daude ekonomikoki beren buruei eta haien familiei laguntzeko.

Yemaya Sareak Mozambike proiektuaz Aspegi, FMxA eta Duna Lodgek arduratzen dira, Gipuzkoako Foru Aldundiaren dirulaguntzari esker.

3. KRONIKA

ASPEGIk Mozambikeko emakumeen kooperatibarekin YEMAYA SAREAK proiektuaren esparruan lanean jarraitzen du. Atzo bertan, MUNDO DE MULHERES 2022 kongresuan aurkeztu genuen proiektua, Maputon, 14. edizioan. Garrantzitsua iruditu zitzaigun ekimen hori ezagutaraztea bere tailerretako baten barruan, zehazki, honako tailer honetan: «Ekintzailetza - Emakumeen autonomiaren aldeko lan-bizitzak, erresistentzia eta borroka» eta Mozambikeko, Angolako eta Brasilgo beste emakume-talde batzuekin esperientziak trukatzeko aukera izan genuen. Bereziki garrantzitsua izan zen urte honen hasieran sortutako KHESSANI kooperatibako emakumeei hitza ematea eta euren esperientzia partekatzera eta besteengandik entzutera animatzea. Hori guztia Duna Lodge-tik online formatuan, landa-ingurunean bizi direnentzat balio erantsia emanez baina batez ere, iaz pandemiaren inguruko online prestakuntza-saioekin hasi ginenetik modalitate horretara ohitu diren Khessani-ko emakumeentzat. Proiektua kooperatibako emakumeei aurkezteaz gain, ASPEGIri Donostiako bulegoetatik eta Afrika-ren aldeko Emakumeak Fundazioari zuzenean Maputotik eman zitzaien laguntza. Izan ere, joan den astean fundazio horretako ordezkaritza bat proiektuaren eremua bisitatzen aritu zen, kooperatibako emakumeekin kezkak partekatzen eta haren testuingurua zuzenean ezagutzen. Espero dezagun kooperatiba honetara egingo den azken bisita ez izatea eta laster ASPEGIk ere zuzenean ezagutu ahal izatea.

Kooperatibak izango dituen aurrerapenen berri emango dizuegu datozen asteetan ASPEGI, FMxA, Duna Lodge proiektuko bazkideen bitartez eta hori guztia, Gipuzkoa Coopera Programaren bitar-tez, Gipuzkoako Foru Aldundiari esker posible izango da.

2. KRONIKA

Yemaya Sareak II proiektuaren bigarren fasean lanean jarraitzen dugu, non Khessani kooperatibako emakumeak erabat inplikatuta dauden.

Duela bi aste hasi ziren lidergoan eta osasunean trebatzeko saioak, eta joan den astean kooperatibak lurra erosteko akordioa sinatu zuen, Duna Lodge eta Paindane udalerrien inguruetan.

Hona hemen lurra neurtzeko unea eta Khessani kooperatibako (Rivalda Miguel, Luisa Taimo eta Al-bertina Narcios) zuzendaritza-batzordeko emakumeen eta lurraren jabearen arteko akordioa. Laster eraikuntzako eta kooperatiben kudeaketari buruzko prestakuntzako jarduerekin eta gizentzeko oilas-koen hazkuntza eta salmentarekin hastea espero da.

Nerea Lopeteguik, ASPEGIren proiektuaren koordinatzaileak FMXA eta Duna Lodge-rekin lankide-tzan eta GFAk finantzatuta, unean-uneko aurrerapenen berri emango dizue.

1. KRONIKA

Yemayá Sareak – Mozambike proiektua itzuli da hegazkindegi baten eraikuntzarekin

Donostia/Madril. 2022ko uztailaren 8a. Aste hau Jangamoko barrutian hasi da. Joan den urtarrilean proiektuaren lehen zatia amaitzen bazen Khessani Kooperatibaren eraketarekin, bigarren edizio honetan kooperatiba martxan jartzean eta bere lehen negozioan (abiario bat) oinarrituko da lana.

Proiektu honekin urrats bat aurrerago joango gara; izan ere, «Yemayá-Mozambike II sareak» proiektuaren helburuen artean dago iraganean ikasitako guztia aplikatzea eta parte hartzen duten emakumeen garapen sozioekonomikoa finkatzea.

Programa Gipuzkoako Foru Aldundiak finantzatzen jarraitzen du, eta Afrikako Emakumeak Fundazioak, Gipuzkoako Enpresari Profesionalen Elkarteak (ASPEGI) eta tokiko bazkide gisa Duna Lodgek koordinatzen dute. Proiektuaren bigarren zati honek kooperatibako kideentzako prestakuntza espezifikoa ere izango du. Horretarako, Araceli Alonso Wisconsingo Unibertsitateko irakaslea izango dugu, etorkizuneko osasun-sustatzaileak prestatzen ari dena, Nazio Batuek saritutako ereduari jarraituz: «Health by All Means», hamarkada bat baino gehiagoan Kenyan eta beste herrialde batzuetan garatu duena.

Joan den astelehenean hasi ziren asteroko prestakuntza-saio horiek osasun integrala genero-ikuspegitik garatzen sakonduko dute. Hainbat gai garrantzitsu landuko dira, hala nola lidergoa, emakumeen osasunari eragiten dioten egiturazko indarkeriak, ugalketa-osasuna edo nutrizioa. Prestakuntzaren ondoren, parte-hartzaileak osasunaren sustatzaile komunitario bihurtuko dira, beren komunitateetan eskuratutako ezagutzak aplikatzeko eta helarazteko gai izango direnak.

Khessani kooperatibak laster irekiko du hegazkindegia, eta 700 gizentzeko oilasko hazteko gaitasuna izango du. Txita horiek tokiko merkatuei, hotelei eta partikularrei salduko zaizkie. Hegazkindegia martxan jartzeko, kooperatibako emakumeek tokiko adituen prestakuntza-laguntza eta Gipuzkoako emakumeen kooperatibekin esperientziak trukatzea izango dute. 

9. URTE AMAIERA - 2021

Yemayáko sareak proiektuaren lehen fasea amaitu da Mozambiken emakumeen lehen kooperatiba sortuz

2022ko urtarrilaren 27a. Yemaya-Mozambikeko sareek, lehen sektorean emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzea helburu duen proiektuak, amaiera eman zioten lehen urteko programari, urtarrilaren 25ean, onartu berri den kooperatibaren Batzar Eratzailearekin.

Programa Jangamo barrutian egin da, Inhambanen, eta Gipuzkoako Foru Aldundiak finantzatu du. Gipuzkoako Enpresari Profesionalen Elkarteak (ASPEGI), Duna Lodgek (tokiko bazkide gisa) eta Afrikaren aldeko Emakumeak Fundazioak koordinatu dute. Urtebete baino gehiagoko prestakuntza espezifikoa izan da, eta lan-ildo berriak ireki eta herrialdeko emakumeen lehen kooperatiba finkatu baino ez du egin.

Kooperatiba hori barrutiko hiru herrietako (Madava, Paindane eta Guinjata) 15 emakumek osatzen dute, eta baliabide naturalen ustiapen jasangarrian arituko da, tokiko ekonomia hobetzen laguntzeko. Genero-arrakala ekonomikoa murrizten ere lagunduko du.

Khessani Kooperatiba eratzearekin batera, beraz, emakume horientzako ibilbide propioa hasi zen. Horretarako, laguntza eta orientazio espezifikoa izango dute, kostaldeko komunitate horietan lidergoa sendotuko du eta autoenplegua eta independentzia lortuko ditu, etorkizun jasangarriarekin batera.

Azpimarratzekoa da proiektuan 26 prestakuntza-saio egin direla itsas eta kosta-ingurunearen iraunkortasunari, itsaskien morfologia eta biologiari, osasunari eta osasunaren prebentzioari buruz. Kenyako eta Gipuzkoako emakumeen elkarte eta kooperatibekin esperientziak trukatzeko aukera ere izan dute. 2022an, lidergoari, generoari, ongizateari eta, oro har, osasunari buruzko prestakuntzarekin jarraitzea aurreikusten da, bai eta kooperatiben kudeaketari buruzkoa ere, eskualdeko emakumeak beren komunitateetan aldaketa-eragile bihur daitezen laguntzeko.

8. KRONIKA

Mozambikeko Yemayá Sareakeko emakumeekin eta arrantza jasangarriari buruzko saioekin jarraituko dugu, Aztiko Iratxe Mentxaka adituarekin. Hirugarren eta azken saio horretan, Inhambaneko emakumeek aukera izan zuten, alde batetik, aurreko saioan jorratu zen karramarroaren arrantza jasangarriari buruzko zalantzak argitzeko, eta, bestetik, kostalde horretan dagoen izkiroiaren arrantza jasangarrirako gomendioekin eta jardunbide egokiekin jarraitzeko eta baliabide hori denboran zehar mantentzeko. Oso espezie eskatuak dira inguru horretan, eta emakumeek eta haien familiek merkatuetan arrantzatzen eta saltzen dituzte.

Era berean, bi espezieen debekualdien gaia aztertu zen haiekin, bai eta aldi horretan emakume horientzat eta haien familientzat diru-sarrerak sortzeko aukera posibleak ere. Haiekin hainbat aukera partekatu ziren, hala nola akuikultura, adibidez, haztegiak haztea eta izkirak gizentzea. Hala ere, ezer baino lehen, elkartu egin behar dute, ekiten eta taldean lan egiten hasteko, eta horretan arituko gara datozen asteetan. Jakinaren gainean izango zaituztegu... Yemayá Sareak Mozambike ASPEGIrekin, Mujeres por África Fundazioarekin eta Duna Lodgerekin eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren babesarekin.

7. KRONIKA

Aste honetan gai teknikoagoekin jarri gara martxan, Inhambane inguruan egiten diren ekoizpen-jarduerekin zerikusia dutenekin, baliabide askoko kostalde polit horretan, uharriekin eta faunarekin. Horretarako, Iratxe AZTIko kudeaketa jasangarrian aditua gonbidatu dugu, ezagutzak eta esperientziak partekatzeko eta Yemayako Sareak Mozambikeko emakumeek egiten duten itsaski-bilketa modu jasangarrian egiten jarrai dezaten, baliabideak agortzea arriskuan jarri gabe.

Kostaldean dauden itsaskien bizi-zikloaz hitz egin da, itsaskien tamainaz eta itsaskiak biltzeko orduan komeni denaz, koralezko arrezifeek eta mangladiek ekosistema horretarako duten garrantziaz... emakume guztiak, beti bezala, arreta handiz eta motibatuta!!! Datorren astean aurrera jarraituko dugu... agur bero bat Yemayá Sareak-Mozambike proiektutik. GFAk finantzatutako eta ASPEGIk, Mujeres por África Fundazioak eta Mozambikeko Duna Lodgek gauzatutako proiektua.

6. KRONIKA

Mozambikeko Inhambaneko emakumeekin lanean jarraitzen dugu. Irailaren 28an, Yemayá Sareak-en proiektuaren barruan elkartu ginen berriro haiekin. 14 emakume, planifikatzen diren saio bakar batean ere falta ez direnak. Pixkanaka ahalduntzen ari dira, eta haiekin batera lantzen ari garen lidergo- eta osasun-mezuak beren familiei eta komunitateei helarazten ari zaizkie. Pozik daudela esan digute, eta egiten dituzten galderetan eta erakusten ari diren interesetan nabaritzen dela. Bide batez,... oraingoan lidergoari eta osasunari buruzko zalantza-saio bat izan zen, aurreko saioetan sortu zaizkienak edo beren etxeetan eta komunitateetan sortu direnak. Interesgarrienetik... horiek guztiak eta gu ikasten ari gara... ia urte erdi daramagu eta... hau itxura hartzen ari da. Laster sartuko gara gai teknikoagoetan, itsaski-bilketa jasangarriaren garrantzian, kooperatibismoan, tokiko produktuekin diru-sarrerak sortzeko ekimenetan... kontatuko dizuegu. Agur, Nerea L. ASPEGIko Yemayá Sareak proiektuaren koordinatzailea, Gipuzkoako Foru Aldundiak finantzatutako Mujeres por África Fundazioarekin lankidetzan.

5. KRONIKA

Abuztua erritmo lasaiagoan aritu ondoren Yemaya Mozambike proiektuko Inhambaneko emakumeen kezkak, lehentasunak eta motibazioak ezagutzen jarraitzeko, joan den abuztuaren 31n esperientzia eta ezagutzak trukatzeko saio bikain bat egin genuen emakume talde horren eta Kenyako Nikumbuke proiektuko emakumeen artean. Proiektu hori Lunga Lungako 18 komunitatetako 1.000 emakumek baino gehiagok osatzen dute, Mombasan, Kenyan. Asko Haien artean ekarri ahal izan dutena eta emakume lider gisa transmititu duten indarra, beren eta beren komunitateen garapenean lagundu ahal izateaz konbentzituta, sinestezina izan da. Osasuna oinarri hartuta, ahalduntzetik abiatuta, bi herrialdeetako emakumeek elkar ezagutu dute eta beren familien eta komunitateen ohiturak eta bizi-testuingurua ezagutu dituzte. Guztia emakume talde bakoitzaren abesti eta dantzekin lagunduta, saioaren aurkezpen eta agurrerako. Espero dezagun Nikumbukerekin eta hango eta hemengo beste emakume batzuekin etorriko diren beste batzuen lehen esperientzia izatea... kontatuko dizuegu, eskerrik asko, obrigado, ahsante sana...

4. KRONIKA

Yemayá Mozambiken proiektuarekin jarraitzen dugu, landa-eremuko emakumeak osasunez trebatzen eta ahalduntzen. Azken bi saioetan, batetik elikadura eta horrek neskengan eta emakumeengan duen eragina aztertu ditugu, eta bestetik, emakumeentzako gai sakratu bat, ugalketa-sistema. Emakumeek beren gorputza ezagutzea ezinbestekoa da bizitza osasuntsua izan dezaten eta bizitza horrek elikadurarekin duen harremanaz ere arduratu daitezen. Oso interesgarria eta are interesgarriagoa Inhambaneko emakumeenganako motibazioa eta interesa. Zure kezkak, zure zalantzak... Adibidez, kaltzioak adineko emakumeengan duen garrantzia, hilerokoak nerabeengan... Horiekin guztiekin lan egiten jarraitzen dugu, eta osasun-arloko prestakuntza honen amaieran indartsu eta prest senti daitezen espero dugu, antolatzen eta ekiten lagunduko dieten gai teknikoagoekin hasteko. Ikusiko dugu nola jarraitzen duen hurrengo saioetan!

3. KRONIKA

Atzo izan genuen Inhambaneko emakumeekin lidergoari eta ahalduntzeari buruzko benetako lehen prestakuntza-saioa. Emakumearen osasuna aztertzeko saio bat izan zen, Araceli Alonso buru zuela, eta bertan Paindane, Madava eta Guinjata komunitateetako 14 emakume bildu ziren. Osasuna zer den eta osasuntsu egotea zer den bezalako galderak eta kontzeptuak aztertu eta eztabaidatu ziren talde eta bateratze-postuetan. Era berean, etxeko rolak aztertu ziren, emakumearenak, gizonarenak... eta, azkenik, Joanaren historia entzun eta hausnartu genuen, goiz ezkonduta, seme-alaba asko, senar emakumezale bat, eta tratatu gabeko minbizi zerbikal bat, 40 urterekin hil zena. Historia gogorra da, eta han-hemenka pentsarazten digu pobreziari buruz, hezkuntzarako, osasunerako, tradizioetarako... sarbide zailari buruz eta emakumeei bereziki nola eragiten dieten.

Datorren astean informazio gehiago emango dizuegu!

2. KRONIKA

Hirugarren aldiz, Yemaya Mozambikeren proiektuko emakumeekin bildu gara. Gaurko saioan, prestakuntza prestatzeko tailer bat antolatu dugu, lidergoan prestatzeko, eta uztailaren erdialdean hasteko asmoa dugu. Araceli Alonsok eman ditu gaurko saioa eta prestakuntza hori, aurreko kronikan aipatu genizuen bezala. Tailerrean zehar, emakumeak hobeto ezagutzeko eta beren artean hobeto ezagutzeko jarduerak egin dira, aske gera daitezen, eroso senti daitezen, beren familietan eta komunitateetan genero-harremanak aurkez ditzaten. Bakarka hasi dira lanean, baita talde txikietan ere, eta benetan interesgarria izan da. Oso motibatuak eta parte-hartzaileak sentitu dira. Espero dezagun hasiera on honek ildo beretik jarraitzea proiektu osoan zehar.

Hurrengo bilera bi aste barru izango da. Informatzen jarraituko dugu!

Yemayá Mozambique (ASPEGI, FMxA, Duna Lodge, GFAren laguntzarekin)

1. KRONIKA

Gaur goizean, 11: 00etan, Duna Lodgen Yemaya Mozambike proiektuko emakumeak bildu daitezkeen espazioa egokitu nahian aritu ondoren, lehen saio birtuala izan dugu parte hartu duten aktore guztiekin (ASPEGI, FMxA, Duna Lodge, Mozambikeko emakumeak eta generoaren eta ahalduntzearen arloko aditu bat eta osasunaren bidez emakumeen lidergo bat, lehen jarduerak erraztuko dituena

Hasiera batean, Inhambane probintziako lau udalerritako (Paindane, Ligogo, Guinjata eta Madava) 20-25 emakumek parte hartzea espero da.

Gaur, Duna Lodgera etorri diren 12 emakumek hartu dute parte, eta modu birtualean, Zoomen bidez, "Izotza apurtu" eta haien zein gure aurkezpenak egin ahal izan ditugu. Hasieran, normala denez, denak pixka bat urduri, baina azkenean konektatu gara eta positiboa izan dela esan daiteke. Saioaren amaieran guretzat tipikoa den dantza dantzatu dute eta inpresioa oso ona da.

Elkar ezagutzeaz gain, jatorrian planteatuta dagoen bezala aurkeztu zaie proiektua, baina argi utzita malgua dela eta haien parte-hartzearen eta interesen mende dagoela. Lekua utzi zaie hitz egiteko, galdetzeko, iritzia emateko eta, horrela, jarduera interesgarrienak elkarrekin diseinatzeko, eta, horrela, guztiak ikasi ahal izateko.

Printzipioz, datorren astean beste aurkezpen saio bat izango dugu, aipatutako 4 herrietako emakume parte-hartzaile guztiak egon ahal izango diren esperantzan. Ekainean zehar beste saio bat egingo da elkar ezagutzeko eta behar zehatzenak definitzeko, gero horietan lan egiteko.

Uztailean, aurreikusita dago Araceli Alonso generoaren eta lidergoaren arloko adituak (FMxAk proposatuta) 3 asteko prestakuntza ematea, astean 2 saiotan, emakume horiekin lidergoa eta ahalduntzea lantzeko. Eta, jarraian, Gipuzkoako eta Mozambikeko hainbat emakume-elkarterekin ari gara lanean, beren esperientziak partekatu ditzaten eta emakume horiek anima ditzaten, elkartu daitezen, gara daitezen eta bultzada eman diezaieten, bai beren buruei, bai beren familiei, ikuspegi sozial eta ekonomikotik.

Proiektua abian da, finkatutako lehen mugarriak eta hurrengo bilerak. Gure lankide Nerea Lopeteguik proiektuaren aurrerapenen berri emango digu.

Kultura eta Lankidetza Sailaren Gipuzkoa Coopera programaren barruan, ASPEGIk, Emakumeak Afrikaren alde Fundazioarekin eta Mozambikeko Duna Lodge tokiko bazkidearekin elkarlanean, Yemayá Sareak lankidetza-proiektua jarri du abian. Lankidetza-proiektu horren helburua da emakumeek Jangamo, Inhambane eta Mozambike barrutietako artisau-arrantzaren sektorean duten lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzea.

2018an “Baratzatik Merkatura” proiektua eta 2019-2020an “Yemanyá-Senegal sareak” proiektua gauzatzen esperientzia oso positiboa izan ondoren, DFV/ASPEGI erakundeak Afrikako Emakume Fundazioanrekin tokiko bazkide berria gehitzen dute, Dune Lodge izenekoa, proiektu hau gauzatu ahal izateko: "Yemnayá-Mozambike sareak", Senegalen probatutako eredua jarraitzen duena. Proiektua 2020-2021 bitartean garatuko da.

Hemen aurkezten den ekimena hau da: “Yemayá-Mozambike sareak”, arrantza baliabideen ustiapen iraunkorrari eskainitako lehen emakume kooperatiba sortu eta ezartzeko ,Jangamoko barrutian, Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogon, Inhambane probintzian, Mozambiken. Proiektu hau Duna Lodge tokiko bazkideak proposatutako eremuko garapen iraunkorraren estrategia zabalagoan laguntzen duen lehen ekimen gisa proposatzen da, eta lurreko azpiegiturei, arrantza teknika selektiboen eta hobetuen garapenari lotutako etorkizuneko ekintzak barne hartuko ditu. Akuikultura ekimen iraunkorrak, itsaski merkaturatzeko artisau arrantza marka iraunkorra garatzea, kalitate kontrolarekin eta berme sanitario higieniko egokiekin, etab. tokiko ekonomia hobetzen laguntzeko.

Testuingurua

Jangamo barrutia, Inhambane probintzian kokatua (Maputo hiritik 450 km inguru) Inhambane probintziako hego-mendebaldean, iparraldera mugatzen du Inhambane hiriko udalerria, Inambane badia eta Maxixe hiria; Mendebaldera Homoine Barrutia; hegoaldean Inharrime barrutian eta ekialdean Indiako Ozeanoan. 1.288 km2-ko azalera du, guztira 11 aintzira eta 8 ibaitako urek hartzen duten eremua barne, baita errekak eta hezeguneak ere. 100.000 biztanle inguru ditu (% 45ak 15 urtetik beherakoak), eta horietatik % 45 gizonezkoak dira eta% 55 emakumeak. Biztanleriaren batez besteko dentsitatea 80 biztanle /Km2 da.

Afrikako eskualde handietan ohikoak dira Inhambane probintzian eta, beraz, Jangamo barrutian dauden biztanleek dituzten arazo nagusiak: azpiegitura eskasa, garraioena barne, sare elektriko eta sarbide eskasa osasun zerbitzuetara, bigarren hezkutzara eta edateko ura izatera.

Biztanleriaren % 80 baino gehiagok ez du elektrizitaterik eta eskuz hornitutako ur putzuen bidez hornitzen dira. Nahiz eta ofizialki putzu sistema honen estaldura tasa biztanleriaren %75ak izan, auzoan dauden 145 putzuetako asko kutsatuta daude, beraz, azken urteetan disenteria eta beherakoagatik artatutako kasuak gora egin du. Latrina gutxi eta estali gabeko eta kontrolik gabeko zabortegiak osasunarentzako etengabeko mehatxua dira. 

Ingurumeneko gaiak

Turismoaren presioak kostaldeko arrezifeetan legez kanpoko eta kontrolik gabeko arrantza geroz eta gehiago bultzatzen du. Korala mehatxatzen du eta otarrainxka eta ganbaren arrantza egiteak, korala arrisku larrian jarri eta babestutako espezieen egoera prekarioa larriagotzen du. .Artisau arrantza sektoreari dagokionez, Jangamon 291 artisau arrantzale eta 113 itsasontzi daude erregistratuta. Arrantzale horietako askok hiru Elkartetan antolatuta daude, nahiz eta zaila den jakitea badiara egunero joaten diren itsas emakumezkoen kopurua, bizirauteko baliabide nagusi gisa edo arrezifeetara arrantzara joaten direnak eguneroko bizimodua lortzeko, baliabide ezegonkorrekin. 

Genero eta socioekonomikoaren testuingurua

Barrutiko lau tokietako emakumeek (Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo) antzeko egoera sozioekonomikoa dute, bizi baldintza prekarioek eta biziraupen familiako ekonomiak markatua, batez ere itsaski hazkuntzara dedikatuta daudenak. 

Madavako emakumeak dira, batez ere, egoera sozioekonomiko zailagoa sufritzen dutenak, ez bakarrik badiaren beheko Mangrove merkatuetatik urrun duten posizioagatik edo garraiobide faltagatik, baizik eta oinarrizko gauzak ez dituztelako, hala nola, ur edangarria eta elektrizitatea eskuratzea, eta horrek eragotzi egiten du beren produktuak merkaturatzea inguruko Maxixe eta Inhambane hiri nagusietako merkatu nagusietan.

Kooperatiba bat sortzeak ordezkaritza lau auzko herrietan Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo izango duena, emakumeak beren arrantza produktuen balioespen eta merkaturatze egokia lortzen lagunduko luke.

Proiektua 2020ko irailetik 2021eko irailera bitartean garatuko da eta lehendabizi ariketa bat garatuko da hainbat gauza zehazteko: behar zehatzak ezagutu, aurrekontuen doikuntzak, onuradunak hautatzea eta jarduerak planifikatzea tokiko homologoaren bidez Duna Lodge eta bilera birtualen bidez. Bestalde, Mozambiken egingo den beste ariketa bat garatuko da, ekintza plana ezarri ahal izateko.

Kultura eta Lankidetza Sailaren Gipuzkoa Coopera programaren barruan, ASPEGIk, Mujeres por África eta Azti Tecnaliarekin lankidetzan, Yemayá Sareak izeneko lankidetza-proiektua jarri du abian, Senegalgo Thiadore-Sur-Mer herrian artisau-arrantzaren sektorean emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzeko.

Yemayá Sareak - Las redes de Yemayá proiektua kokatzen den testuingurua senegaldar arrantza sektorearena da, familia esplotazio sistema batek antolatutako sektore bat, non lanaren sexu banaketak emakumeei finantza autonomia lortzea eragozten dien. Yayi Bayam Diouf senegaldar liderrak arrantzarako COFLEC elkartea jarri zuen abian arrantza-komunitate txiki bateko emakume eta gazteentzat, Thiaroye-sur-Mer, Dakar kanpoaldean, emakumeek arrantza-sektorean dituzten gaitasunak eta botere sozial eta ekonomikoa indartzeko eta horiek nazio mailako plangintza- eta erabaki-prozesuetan integratzeko helburuarekin.

Proiektuaren hasierako fasean, Senegal bisitatu zuten Nerea Ibáñez García ASPEGIko presidenteak, Marina Santurtun Azti Tecnaliako (ASPEGIrekin proiektu honetan lankidetzan diharduen erakundea) arrantza-sektoreko espezialistak eta Mujeres por África Fundazioko Marta Vilak eta Teresa Langlek. Helburua emakumeen testuingurua lehen eskutik ezagutzea eta Thiaroye sur Mer komunitateko arrantza-sektorearen testuinguruari eta komunitate horretako emakumeen benetako egoerari buruz goian deskribatutako helburuen inguruko diagnostikoa egin ahal izatea izan zen. Hortik ondorio gisa atera ziren COFLECeko kideentzako materialen, prestakuntzaren eta ahalduntzearen beharrak, haien bizi-proiektuei begira, ekonomia informalari lotutako ekimenen bidez.

Bigarren fasearekin jarraitu zen: COFLECeko 4 emakumeko ordezkaritza bat Gipuzkoara joan zen azaroaren 12-19an. Bisita identifikazio-faseko ondorioetan oinarrituta diseinatu zen, eta artisau-arrantzarekin, produktu deribatuen ekoizpen eta merkaturatzearekin eta gure lurraldeko kooperatibekin lotutako tokiko eragileen esperientzia aprobetxatzen saiatu zen. Horri esker, COFLECeko ordezkaritzari trebatzeko, prestatzeko eta esperientziak trukatzeko jarduerak eskaini ahal izan zitzaizkion hainbat eragile garrantzitsurekin, hala nola arrantzaleen kofradiak eta Hondarribiko eta Getariako saregileen elkarteak, Maisor arrain-kontserben langilea, Pasaiako nautika- eta arrantza-institutua, Ondarroako paketatzaileen elkartea, Maitte eramateko etxeko janaria, Askora Catering, Klink elkarte gastronomikoa, TAZEBAEZ

Bidaiaren eta Yemayá topaketen bidez aztertu diren alderdiak honako hauek dira:

1. Ardatz soziokulturala: testuingurua eta gizarte-alderdien arteko harremanak (adibidez, emigrazioa, salerosketa, genero-dinamikak/-rolak, nesken hezkuntza, belaunaldien arteko alderdiak, komunitate-ongizatea, emakumeen familien estatusa, etab.) eta arrantza-sektorea, emakumeen parte-hartzea eta COFLEC elkartea/prestakuntza-zentroa.

2. Lanbide-, hezkuntza- eta lan-ardatza: arrantza-prestakuntza eta lana sektorean, emakumeen beste prestakuntza-/enplegu-arlo batzuekin eta, oro har, ongizatearekin eta garapenarekin lotuta.

3. Finantza-ardatza: kudeaketa eta administrazioa: onura ekonomikoak, erabilera eta banaketa, produktibitatea, merkaturatze-sareak, zentroaren/elkartearen iraunkortasuna, erakundeen laguntzak, elkartearen eta zentroaren egitura, etab.

4. Ardatz teknikoa (arrantza-sektorea): manipulazio- eta arrantza-teknikak, makinak/tresnak, produktu motak, ingurumenaren iraunkortasuna, segurtasuna eta higienea, osasuna, etekinak handitzeko potentziala eta profesionalizazio handiagoa.

Proiektuaren hirugarren eta azken fasea Senegalgo Thiaroye-sur-Mer hirian egiten ari dira. COFLECeko eta Thiaroye-sur-Mer komunitateko emakume guztiak sentsibilizatzeko, gaitzeko eta indartzeko jarduera gehigarriak egiten ari dira. Hasiera batean, Gipuzkoara etorri zen ordezkaritzak eskuratutako ezagutzak eta esperientziak transferitzea COFLECeko kide diren emakumeei. Gainera, 2020ko martxoaren 8an, emakumearen nazioarteko eguna zela eta, generoan oinarritutako indarkeriari buruzko prestakuntza-jarduerak egin ziren COFLECeko 10 hezitzailerentzat, bai eta komunitatearekiko sentsibilizazio-ekintzak ere, hezitzaile horien eta tokiko erlijio-liderren bidez.

Horrez gain, elkartearentzat hobetutako FTT-Thiaroye ketatze-labe bat eraikitzea eta martxan jartzea planifikatuta dago, baita Senegalen kooperatibak sortzeko eta funtzionatzeko eta kreditua eskuratzeko prestatzaileen prestakuntza ere elkarteko kide diren 20 emakumerentzat, eta kreditu-unitate txiki bat martxan jartzea, gutxienez 3 emakumerentzat, arraina eraldatzen aritzen direnak, ondoren merkaturatzeko. Jarduera horiek eten egin dira COVID19ren pandemiaren ondorioz, Senegalek ere eragina izan baitu. Krisia amaitutakoan eta 2 hilabeteko epean amaitzea espero da.

Yemayá Sareak proiektua, ASPEGIk Afrikako Emakumeak Fundazioarekin elkarlanean asmatu eta garatutakoa, Gipuzkoako Foru Aldundiak finantzatu du, Gipuzkoa Coopera ekimenaren barruan. 

2024. Yemayá Sareak 

Yemayá Sareak proiektuan, baserri-hegaztien eraikuntza bukatutzat ematea genuen helburu urte honetan, eta horrela lortu dugu 2024. urtearen hasieran. Gainera, baserria martxan jartzen zen bitartean, Khessani kooperatibako emakumeak lanean aritu dira kooperatibako alderik administratiboenetan. Gure ustez, garrantzitsua da aipatzea emakume horiek hilabete batzuk behar izan dituztela banku-kontu bat irekitzeko; oztopo asko bidean, baina, azkenean, lortu dute, eta otsailetik aurrera eskura izan dute bankuko kontua.

Aldi berean, 100 oilo erosi dira, eta iristen ziren bitartean, kooperatibako 5 emakumez osatutako talde bati formakuntza eskaini zaie oiloak hazten, arrautzak kontserbatzen eta hauek manipulatzen ikasteko, gero saltzeko xedearekin. Formakuntza honetarako Iñaki Lazarobasteren laguntza izan dugu, Altzola-Beraseta baserrikoa, Khessani kooperatibari oilo erruleen hazkuntzan bere esperientzia eta aholkuak (Beraseta Ekologikoak) xehetasun guztiekin partekatu dituelarik. Oso interesgarria eta aberasgarria izan da bi aldeentzat. Hurrengo urratsa emakumeak hegaztien eta kooperatibaren kudeaketan trebatzen jarraitzea izango da, eta horren berri emango dizuegu. Espero dugu urte hasiera honetan behin betiko kooperatibaren lehen ekoizpen-jardueraren abiatzea lortzea, emakume horiei beren eta beren familien ekonomian lagunduko diena.

Era berean, jakinarazi nahi dizuegu kooperatibako 6 emakumez osatutako beste talde batek osasun-sustatzaile gisa jarraitzen duela, beren komunitateetan sentsibilizazio-saioak egiten. Pixkanaka, esperientzia eta ahotsa irabazten ari dira komunitateetan, eta herritarrek, batez ere emakumeek, osasunaren inguruan dituzten kezkak eta zalantzak partekatu ditzakete.

Yemaya Sareak Mozambike proiektuari buruzko aurrerapen berriekin etortzea espero dugu. Dakizuenez, proiektu hau ASPEGI, FMxA eta Duna Lodge erakundeek inplementatzen dute, Gipuzkoako Foru Aldundiaren dirulaguntzarekin.

Argazki galeria: hemen..

2023. Yemayá Sareak 

Yemaya Sareak proiektuaren bidez, laster bukatzea espero dugun abeletxea eraikitzen hasi gara, Khessani kooperatibako emakumeek gizentzeko oilaskoak hazi eta saltzen dituzten gunea izan dadin. Haiek, Duna Lodge gure bazkide lokalarekin batera, baserriaren eraikuntza kudeatzeaz arduratzen dira. Baserrirako, energia berriztagarriak erabiliko dituen eraikuntza mota bat erabiltzen ari gara.

Gainera, ekainaren 13an, asteartean, Khessni kooperatibako emakumeek Jimena Tocinoren bisita izan zuten, Espainiak Maputon duen enbaxadaren izenean. Inhambane probintziako lankidetza-proiektu guztiak bisitatzen egon da, Inhambaneko gobernuak egun hauetan antolatutako jardunaldi batzuen barruan. Kooperatibako emakumeek aprobetxatu egin zuten proiektuan izandako aurrerapenak erakusteko eta esperientziak berarekin partekatzeko.

Laster abiaraziko gara, hegaztiak kudeatzeko eta oilaskoak hazteko eta saltzeko prestakuntzekin. Khessani kooperatibako emakumeak gogotsu daude ekonomikoki beren buruei eta haien familiei laguntzeko.

Yemaya Sareak Mozambike proiektuaz Aspegi, FMxA eta Duna Lodgek arduratzen dira, Gipuzkoako Foru Aldundiaren dirulaguntzari esker.

Argazki galeria: hemen.

2022. Yemayá Sareak 

Yemaya – Mozambikeko Sareak proiektua itzuli da hegazkinlari bat eraikiz

Donostia/Madril. 2022ko uztailaren 8a. Aste honetan hasi da Jangamo barrutian (Yemaya-Mozambikeko Sareak II). Joan den urtarrilean proiektuaren lehen zatia Khessani Kooperatibaren eraketarekin amaitzen bazen, bigarren edizio honetan kooperatiba eta bere lehen negozioa (abiario bat) martxan jartzera bideratuko da lana.

Proiektu honekin urrats bat aurrerago joango gara, izan ere, "Yemayá-Mozambike II sareen" helburuen artean iraganean ikasitako guztia aplikatzea eta parte hartu duten emakumeen garapen sozioekonomikoa finkatzea dago.

Programa Gipuzkoako Foru Aldundiak finantzatzen jarraitzen du, eta Emakumeak Afrikaren alde Fundazioak, Gipuzkoako Profesional Enpresarien Elkarteak (ASPEGI) eta Duna Lodgek koordinatzen dute tokiko bazkide gisa. Proiektuaren bigarren zati honek kooperatibako kideentzako prestakuntza espezifikoa ere izango du. Horretarako, Wisconsineko Unibertsitateko irakasle Araceli Alonso izango dugu, etorkizuneko osasun-sustatzaileak prestatzen ari dena, Nazio Batuek saritutako ereduari jarraituz: "Health by All Means", hamarkada batez baino gehiagoz garatu eta Kenyan eta beste herrialde batzuetan ezarri duen eredua.

Asteroko prestakuntza-saio horiek joan den astelehenean hasi ziren, eta gehiago sakonduko dute osasun integralaren garapenean, genero-ikuspegitik. Askotariko gai garrantzitsuak landuko dira, hala nola lidergoa, emakumeen osasunari eragiten dioten egiturazko indarkeriak, ugalketa-osasuna edo nutrizioa. Prestakuntzaren ondoren, parte-hartzaileak osasun-sustatzaile komunitario bihurtuko dira, beren komunitateetan eskuratutako ezagutzak aplikatzeko eta helarazteko gai izango direnak.

Khessani kooperatibak laster irekiko du hegazkin-ontzia, eta 700 gizentzeko oilasko hazteko ahalmena izango du. Oilasko horiek tokiko merkatuei, hotelei eta inguruko partikularrei salduko zaizkie. Hegazkineria martxan jartzeko, kooperatibako emakumeek tokiko adituen laguntza izango dute, eta esperientziak trukatuko dituzte Gipuzkoako emakumeen kooperatibekin.

Duela bi aste hasi ziren lidergoan eta osasunean trebatzeko saioak, eta joan den astean sinatu zuen kooperatibak lurra erosteko akordioa, Duna Lodge eta Paindane herrietan. Bertan eraikiko da hegazkinontzia eta kooperatibak bulegoa izango du.

Honekin batera doakizue lurra neurtzeko unea eta Khessani kooperatibako zuzendaritza batzordeko emakumeen (Rivalda Miguel, Luisa Taimo eta Albertina Narcios) eta lurraren jabearen arteko akordioa. Laster eraikuntza jarduerekin hastea espero da, baita kooperatibak kudeatzeko eta gizentzeko oilaskoak hazi eta saltzeko prestakuntzarekin ere.

ASPEGIk Mozambikeko emakumeen kooperatibarekin lanean jarraitzen du YEMAYA SAREAK proiektuaren baitan. Atzo bertan, proiektua aurkezteko aukera izan genuen MULHERESEN MUNDUA 2022 kongresuan, Maputon, 14. edizioan. Garrantzitsua iruditu zitzaigun ekimen hau bere tailerretako baten barruan ezagutaraztea, zehazki, Ekintzailetza - Emakumeen autonomiaren aldeko lan-bizitzak, erresistentzia eta borroka, eta beste gai batzuk, non Mozambikeko, Angolako eta Brasilgo beste emakume-talde batzuekin esperientziak trukatu ahal izan genituen.

Bereziki garrantzitsua izan zen urte honen hasieran sortutako KHESSANI kooperatibako emakumeei hitza ematea eta beren esperientzia partekatzera eta besteengandik entzutera animatzea. Hori guztia online formatuan Duna Lodge-tik, balio erantsia oso testuinguru landatarrean bizi diren Khessani-ko emakumeentzat, iaz pandemiaren ondoriozko online prestakuntza-saioekin hasi ginenetik modalitate honetara ohitu direnak. Proiektuaren aurkezpenak, kooperatibako emakumeei ez ezik, Donostiako bulegoetatik ASPEGIri eta Maputotik zuzenean Afrikako Emakumeak Fundazioari ere lagundu zien. Izan ere, joan den astean, fundazio horretako ordezkaritza bat proiektuaren ingurua bisitatzen aritu da, kooperatibako emakumeekin kezkak partekatzen eta haien testuingurua zuzenean ezagutzen. Espero dezagun ez izatea kooperatiba honetara egindako azken bisita eta laster ASPEGIk ere zuzenean ezagutu ahal izatea.

2021. Yemayá Sareak

"Yemaya-Mozambikeko sareek", lehen sektorean emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzeko proiektuak, amaiera eman zioten lehen urteko programari, joan den urtarrilaren 25ean, onartu berri den kooperatiba eratzeko batzarrarekin.

Programa Jangamo barrutian egin da, Inhambane, eta Gipuzkoako Foru Aldundiak finantzatu du, Gipuzkoako Profesional Enpresarien Elkarteak (ASPEGI), Duna Lodgek tokiko bazkide gisa eta Emakumeak Afrikaren alde Fundazioak koordinatuta. Berariazko prestakuntzako urte bat baino gehiago izan da, eta lan-ildo berriak zabaldu eta herrialdeko lehen emakume-kooperatiba finkatu besterik ez du egin.

Kooperatiba hori barrutiko hiru herrietako (Madava, Paindane eta Guinjata) 15 emakumez osatutako talde batek osatuko du, eta baliabide naturalen ustiapen jasangarria egingo du, tokiko ekonomia hobetzen laguntzeko. Generoen arteko alde ekonomikoa murrizten ere lagunduko du.

Khessani Kooperatibaren eraketarekin, beraz, emakume horientzako ibilbide propioa hasi zen. Emakume horiek beren garapenerako laguntza eta orientazio espezifikoa izango dute, kostaldeko komunitate horietan duten lidergoa sendotuko du, eta horientzat autoenplegua eta independentzia lortuko ditu, baita etorkizun iraunkorra ere.

Azpimarratu behar da proiektuan zehar 26 prestakuntza-saio egin direla itsasoari eta itsasertzari, marisko nagusien morfologiari eta biologiari buruz, bai eta osasunari eta osasunaren prebentzioari buruz ere. Kenyako eta Gipuzkoako emakumeen elkarte eta kooperatibekin esperientziak trukatzeko aukera ere izan dute. 2022. urte honetan, lidergoan, generoan, ongizatean eta osasunean, oro har, eta kooperatiben kudeaketan prestakuntza ematen jarraitzea aurreikusten da, eskualdeko emakumeak beren komunitateetan aldaketa-eragile bihur daitezen.

Argazki galeria: hemen.

2020. Yemaya Sareak

Kultura eta Lankidetza Sailaren Gipuzkoa Koopera programaren esparruan, ASPEGIk, Afrikako Emakumeak Fundazioarekin eta Mozambikeko Duna Lodge tokiko bazkidearekin lankidetzan, Yemayá Sareak jarri du abian. Lankidetza-proiektu horren helburua da emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzea artisau-arrantzaren sektorean, Jangamo barrutian (Inhambane, Mozambike).

2018an Baratzatik Merkatura proiektuarekin eta 2019-2020an Yemanya-Senegalgo sareak proiektuarekin esperientzia oso positiboa izan ondoren, FV/ASPEGIk Mujeres por África Fundazioarekin (FMxA) duen esparru instituzionalak tokiko bazkide berri bat gehitu du, Duna Lodge, garapenerako lankidetza-proiektu hau gauzatzeko: Yemanya-Mozambikeko sareak, FMxAk bere bazkide DFG/ASPEGIrekin Senegalen jada probatu duen ereduari jarraitzen diona gaingiroki. Proiektua 2020-2021ean garatuko da.

Hemen aurkezten den ekimena honako hau da: Yemaya-Mozambikeko sareak, Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo herrietan, Mozambikeko Inhambane probintzian, Jangamo barrutian, arrantza-baliabideak modu iraunkorrean ustiatzen dituen lehen emakume-kooperatiba sortzeko eta abian jartzeko. Proiektu hau Duna Lodge tokiko bazkideak proposatutako eremuko garapen jasangarriko estrategia zabalagoari laguntzen dion lehen ekimen gisa planteatzen da. Bertan, lurreko azpiegiturekin, arrantza-teknika selektibo eta hobetuen garapenarekin, akuikultura-ekimen jasangarriekin, itsaskiak merkaturatzeko artisau-arrantza iraunkorreko marka baten garapenarekin, kalitate-kontrolarekin eta higiene- eta osasun-berme egokiekin, eta abarrekin lotutako etorkizuneko ekintzak sartuko dira, tokiko ekonomia hobetzen laguntzeko.

Testuingurua

Jangamo barrutia, Inhambane probintzian kokatua (gutxi gorabehera Maputo hiritik 450 km-ra) Inhambane Probintziaren hego-mendebaldean, iparraldean Inhambane Hiria, Inambane Badia eta Maxixe Hiria ditu mugakide; mendebaldean Homoine Barrutia; hegoaldean Inharrime Barrutia eta ekialdean Indiako Ozeanoa. 1.288 Km2-ko azalera du, urek hartzen duten eremua barne, guztira 11 aintzira eta 8 ibaitan, baita errekasto eta hezeguneetan ere. 100.000 biztanle inguru ditu ( % 45 15 urtetik behera); horietatik % 45 gizonak dira eta % 55 emakumeak. Biztanleriaren batez besteko dentsitatea 80 biz./Km2 da.

Inhambane probintziako eta, ondorioz, Jangamo barrutiko biztanleek dituzten arazo nagusiak Afrikako eskualde zabaletan ohikoak dira: azpiegitura eskasak, garraio-azpiegiturak barne, sare elektrikorako eta osasun-zerbitzuetarako, bigarren hezkuntzako eta edateko uretarako sarbide eskasa.

Biztanleen % 80k baino gehiagok ez du energia elektrikorik eta ura hornitzen da eskuzko ponpak dituzten putzuen bidez. Ofizialki putzu-sistema horren estaldura-tasa biztanleriaren % 75 bada ere, barrutian dauden 145 putzuetatik asko kutsatuta daude, eta, beraz, azken urteotan gora egin du disenteriak eta beherakoek artatutako kasuen kopuruak. Komunik ez egotea eta estali eta kontrolik gabeko zaborren biltegiak etengabeko mehatxua dira osasunerako.

Ingurumen-gaiak

Turismoaren presio gero eta handiagoak kostaldeko arrezifeetan ezkutuko eta kontrolik gabeko arrantza sustatzen du, korala mehatxatzen du eta otarrainxka eta otarrainxka bereizi gabeko arrantza bultzatzen du, korala arrisku larrian jartzen ari da eta espezie babestuen egoera larria larriagotzen ari da. Artisau-arrantzaren sektoreari dagokionez, Jangamon 291 artisau-arrantzale eta 113 ontzi daude erregistratuta. Arrantzale horietako asko hiru elkartetan antolatuta daude, baina zaila da zehaztea zenbat itsaski-biltzaile — emakume — joaten diren egunero Badiara, bizirauteko bitarteko nagusi gisa, edo arrezifeetara joaten diren arrantzara, eguneko mantenua lortzeko, baliabide oso prekarioekin.

Testuinguru sozio-ekonomikoa eta generoa

Barrutiko lau herrietako emakumeek (Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo) antzeko egoera sozio-ekonomikoa dute, bizi-baldintza eskasek eta biziraupeneko familia-ekonomiak markatuta, batez ere itsaski-bilketan. Madavako emakumeak dira, bereziki, egoera sozio-ekonomiko zailenean daudenak, ez bakarrik Manglarreko merkatuetatik urrun daudelako edo garraiobiderik ez dutelako, baizik eta oinarrizkoena ez dutelako, hala nola edateko ura eta elektrizitatea, eta horrek eragotzi egiten die beren produktuak Maxixe eta Inhambane inguruko hirietako merkatu nagusietan merkaturatzea.

Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo barrutietako lau herrixkak ordezkatuko lituzkeen kooperatiba bat sortzeak lagundu egingo lieke emakumeei arrantza-produktuak behar bezala balorizatzen eta merkaturatzen.

Proiektua 2020ko irailetik 2021eko irailera bitartean garatuko da, eta behar zehatzak identifikatzeko lehen ekitaldi bat, aurrekontu-doikuntzak, onuradunen hautaketa eta jardueren plangintza barne hartuko ditu, Duna Lodge tokiko kontrapartearen eta topaketa birtualen bitartez, eta Mozambiken egingo den ekintza-plana ezartzeko bigarren ekitaldi bat.

2019. Yemaya Sareak

Senegalgo emakumeek arrantza-sektorean duten lidergoa babestuz.

Kultura eta Lankidetza Sailaren Gipuzkoa Koopera programaren esparruan, ASPEGIk, Emakumeak Afrikan eta Azti Tecnaliarekin lankidetzan, Yemaya Sareak proiektua jarri du abian, Senegalgo Thiadore-Sur-Merren artisau-arrantzaren sektorean emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzea helburu duen lankidetza-proiektua.

Yemayá Sareak proiektuaren testuingurua Senegalgo arrantza-sektorea da. Familia-esplotazioko sistema batek antolatzen du sektore hori, eta sexuaren araberako lan-banaketak eragotzi egiten die emakumeei finantza-autonomia lortzea. Yayi Bayam Diouf, senegaldar liderra, Thiaroye-sur-Mer arrantza komunitate txiki bateko emakume eta gazteentzako arrantza COFLEC elkartea jarri zuen martxan Dakar kanpoaldean, arrantza sektorean emakumeen gaitasunak eta botere sozial eta ekonomikoa indartzeko helburuarekin, eta horiek plangintza eta erabaki prozesu nazionaletan integratzeko.

Proiektuaren hasierako fasean, Nerea Ibáñez García, ASPEGIko presidentea, Marina Santurtun, Azti Tecnaliako (proiektu honetan ASPEGIrekin lankidetzan diharduen erakundea) arrantza sektorean aditua, eta Marta Vila eta Teresa Langle, Mujeres por África Fundazioko kideak, Senegalen izan ziren. Helburua izan zen emakumeen testuingurua bertatik bertara ezagutzea eta Thiaroye sur Mer komunitateko arrantza-sektorearen testuinguruari eta komunitate horretako emakumeen benetako egoerari buruzko diagnostiko bat egin ahal izatea. Ondorio gisa, COFLECko kideentzako materialen, prestakuntzaren eta ahalduntzearen beharrak atera ziren, ekonomia informalari lotutako ekimenen bidez beren bizi-proiektuei begira.

Bigarren fasean, COFLECko 4 emakumek bisita egin zuten Gipuzkoara azaroaren 12tik 19ra arte. Bisita identifikazio-faseko ondorioetan oinarrituta diseinatu zen, eta artisau-arrantzarekin, produktu eratorrien ekoizpen eta merkaturatzearekin eta gure lurraldeko kooperatibekin lotutako tokiko eragileen esperientzia aprobetxatzea izan zen helburua. Horri esker, COFLECren ordezkaritzari gaitzeko, prestatzeko eta esperientziak trukatzeko jarduerak eskaini ahal izan zitzaizkion eragile garrantzitsuekin, hala nola Hondarribiko eta Getariako arrantzale-kofradiekin eta saregile-elkarteekin, Maisor arrain-kontserben lantegiarekin, Pasaiako itsas-arrantzako institutuarekin, Ondarroako paketatzaile-elkartearekin, Maitte eramateko etxeko janariarekin, Askora Catering elkartearekin, Klink elkarte gastronomikoarekin, TAZEBAEZ elkartearekin eta San Martin eta Bretxako kooperatiba eta merkatuetan adituekin.

Bidaia eta Yemaya topaketen bidez aztertu diren alderdiak honako hauek dira:

1. ARDATZ SOZIOKULTURALA: Hainbat alderdi sozialen (adibidez, emigrazioa, salerosketa, genero-dinamikak/-rolak, nesken hezkuntza, belaunaldien arteko alderdiak, ongizate komunitarioa, emakumeen familien estatusa, etab.) eta arrantza-sektorearen, emakumeen parte-hartzearen eta COFLEC/Prestakuntza Zentroaren arteko harremanak.

2. ARDATZA PROFESIONALA/HEZKUNTZAKOA/LANEKOA: Arrantza-prestakuntza eta sektoreko lana, emakumeen beste prestakuntza-/enplegu-arlo batzuekin eta, oro har, ongizatearekin eta garapenarekin lotuta.

3. FINANTZA-ARDATZA, KUDEAKETA ETA ADMINISTRAZIOA: onura ekonomikoak/erabilera eta banaketa, produktibitatea, merkaturatze-sareak, zentroaren/elkartearen iraunkortasuna, erakundeen laguntzak, elkartearen eta zentroaren egitura, etab.

4. ARDATZ TEKNIKOA (ARRANTZA SEKTOREA): Manipulazio- eta arrantza-teknikak, makineria/tresnak, produktu motak, ingurumenaren iraunkortasuna, segurtasuna eta higienea, osasuna, onurak hazteko potentziala eta profesionalizazio handiagokoa.

 5. KOMUNIKAZIOA ardatza:

Kanpokoa: merkaturatzeko eta saltzeko bideei dagokienez.
Barnekoa eta komunitate artekoa: belaunaldien arteko motibazioari, generoari, legez kanpoko emigrazioaren prebentzioari, salerosketari, garapenari eta aukerei, eta abarri buruzko gaietan sentsibilizatzeari dagokionez. Sentsibilizazio horrek, nolabait, zentroaren arrakastari eta sektoreko emakumeen onarpenari laguntzen dio.

Proiektuaren hirugarren eta azken fasea Senegalgo Thiaroye-sur-Mer herrian egiten ari dira. Bertan, sentsibilizazio-, trebakuntza- eta indartze-jarduera osagarriak egiten ari dira COFLECko eta Thiaroye-sur-Mer komunitateko kide diren emakume guztientzat. Hasiera batean, Gipuzkoara etorri zen ordezkaritzak eskuratutako ezagutzak eta esperientziak COFLECko kide diren emakumeei transferitzea zen xedea. Gainera, emakumearen nazioarteko eguna ospatzearekin bat, 2020ko martxoaren 8an, generoan oinarritutako indarkeriari buruzko hainbat prestakuntza-jarduera egin dira COFLECko 10 hezitzailerentzat, bai eta komunitatearekin sentsibilizatzeko ekintzak ere, tokiko hezitzaile eta lider erlijioso horien bitartez. Horrez gain, FTT-Thiaroye keztatze-labe hobetua eraikitzea eta martxan jartzea planifikatuta dago elkartearentzat, bai eta Senegalen kooperatibak sortzeko eta martxan jartzeko prestakuntzak eta elkarteko kide diren 20 emakumerentzako kreditua lortzeko sarbidea, eta gutxienez 3 emakumerentzako kreditu-unitate txiki bat martxan jartzea ere, beti ere arraina eraldatzen jarduten baitute, ondoren merkaturatzeko. Jarduera horiek eten egin dira COVID19aren pandemiaren ondorioz, Senegalen ere eragina izan baitu. Krisia amaitu eta bi hilabeteko epean amaitzea espero da.

2021aren hasieran, Senegalgo hainbat emakumeri banatutako mikrokredituak kaleratu dira, prestatzen jarraitu ahal izateko.

Senegalera egindako bisitaren argazkiak: hemen.

COFLECk Gipuzkoara egindako bisitaren argazkiak: hemen.

2018. Baratzetik Merkatura

Urriaren lehen hamabostaldian, Baratzetik – Merkatura proiektuaren esperientzia eta bizipen fasea garatu da. Bertan, Tanzaniako bost emakumek merkatuan sartzeko hainbat ideia ezagutu dituzte, gaur egun Gipuzkoako lehen sektoretik egiten ari direnak, beren ustiategietan jauzi kualitatiboa emateko.

ASPEGIk Afrikako Emakumeak Fundazioarekin elkarlanean asmatu eta garatutako proiektua Gipuzkoako Foru Aldundiak finantzatu du, Gipuzkoa Coopera ekimenaren barruan.

Mujeres Por África Fundazioa irabazi-asmorik gabeko erakunde pribatua da, eta Afrikako kontinentea garatzen laguntzea du helburu, emakumeei babesa eta laguntza emanez, horiek baitira aurrerapenaren eragile nagusiak. Horregatik, duela bi urte, Voces Verdes proiektua jarri zuen abian, emakume horien lana aintzatesteko eta haien proiektu iraunkorrak abian jartzeko, Tanzanian gero eta nabarmenagoa baita klima-aldaketa. Horren ondorioz, nekazaritzako eta energia iraunkorreko 10 ustiategi jarri ziren martxan, nekazaritzan lider ziren hamar emakumeren eskutik.

Baratzetik – Merkatura proiektua helburu argia zuen: 10 proiektu horien iraunkortasun ekonomikoa sendotzea eta aurrera egitea. Bost emakume lider etorri dira ezagutza partekatzera: Leocadia Vedastus, Abiah Magembe, Esther Muffui, Magdalena Bukuku eta Sophia Mlotek.

Argazkien galeria: hemen.

Lan-agenda

Azken dokumentuaAzken dokumentua

Baratzetik – Merkatura proiektuaren fase esperimentala eta bizipena martxan jarri zen urriko lehen hamabostaldian, non Tanzaniako bost emakumek beraien lehen sektoreko esplotazioetan aldaketa kualitatibo bat izan dezaten merkatu sarbiderako gauzatzen ari diren Gipuzkoako ideia berritzaileak ezagutu zituzten

Gehiago irakurri: Lankidetza proiektua: ASPEGI - MxA