Proiektua

Ikerketa proiektua: Gomendioen Gida

2015ean Gipuzkoako Foru Aldundiko Berrikuntza Departamentuaren babesaz ASPEGIk garatu duen ikerketa proiektu baten ondiorio da argitaratutako Gida. Bertan emakumeak goi mailako ardura karguetan duen presentzia aztertu da, hauek administrazio-kontseilu eta zuzendaritza-karguetara iristeko baldintza aukerak berdintzea helburu izanik.

2021 YEMAYÁ Sareak 

Kroniken argazkiak eta saioak ikusteko hemen.

2020 YEMAYÁ Sareak, arrantza-sektorean Mozambikeko emakumeen lidergoa babestuz

Kultura eta Lankidetza Sailaren Gipuzkoa Coopera programaren barruan, ASPEGIk, Emakumeak Afrikaren alde Fundazioarekin eta Mozambikeko Duna Lodge tokiko bazkidearekin elkarlanean, Yemayá Sareak lankidetza-proiektua jarri du abian. Lankidetza-proiektu horren helburua da emakumeek Jangamo, Inhambane eta Mozambike barrutietako artisau-arrantzaren sektorean duten lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzea.

2018an "Baratzatik Merkatura" proiektua eta 2019-2020an "Yemanyá-Senegalgo sareak" proiektua gauzatzearekin esperientzia oso positiboa izan ondoren, AFV/ASPEGIk eta Mujeres por África (FMxA) Fundazioak tokiko bazkide berri bat gehitu dute, Duna Lodge, garapenerako lankidetzako proiektu hau gauzatzeko: Yemanyá-Mozambiqueko sareak. Proiektua 2020-2021ean garatuko da.

Hemen aurkezten den ekimena honako hau da: Yemayá-Mozambikeko sareak, arrantza baliabideen ustiapen jasangarrira bideratutako emakumeen lehen kooperatiba sortzeko eta abian jartzeko, Jangamoko barrutian, Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo herrietan, Inhambane probintzian, Mozambike.
Proiektu hau tokiko bazkideak, Duna Lodgek, proposatutako eremuko garapen jasangarriko estrategiarik zabalenari laguntzen dion lehen ekimen gisa planteatzen da, eta honako hauekin lotutako etorkizuneko ekintzak barne hartuko ditu: lurreko azpiegiturak, arrantza-teknika selektiboak eta hobetuak garatzea, akuikultura-ekimen jasangarriak, itsaskiak merkaturatzeko artisau-arrantzako marka jasangarria garatzea, kalitate-kontrola eta higiene- eta osasun-berme egokiak izanik, etab.

Jangamo barrutiak, Inhambane probintzian kokatua (Maputo hiritik 450 kilometro ingurura), Inhambane probintziaren hego-mendebaldean, iparraldean, Inhambane hiria, Inambane Badia eta Maxixe hiriarekin mugatzen du, mendebaldean, Homoine barrutitik, hegoaldean, Homoine barrutitik. 1.288 km2-ko azalera du, urek okupatzen duten eremua barne, 11 aintzira eta 8 ibaitan, errekasto eta hezeguneez gain. 100.000 biztanle inguru ditu ( % 45 15 urtetik beherakoak); horietatik % 45 gizonak dira eta % 55 emakumeak. Biztanleriaren batez besteko dentsitatea 80 bizt./Km2 da.

Inhambane probintziako eta, ondorioz, Jangamoko barrutiko biztanleek dituzten arazo nagusiak ohikoak dira Afrikako eskualde zabaletan: azpiegitura eskasak, garraiokoak barne, sare elektrikorako eta osasun-zerbitzuetarako sarbide eskasa, bigarren mailako irakaskuntza eta edateko ura.

Herritarren % 80k baino gehiagok ez du energia elektrikorik, eta eskuzko ponpak dituzten putzuen bidez hornitzen da urez. Ofizialki putzu-sistema horren estaldura-tasa biztanleriaren % 75ekoa bada ere, barrutian dauden 145 putzuetako asko kutsatuta daude, eta, beraz, azken urteetan asko ugaritu dira disenteriagatik eta beherakoengatik artatutako kasuak. Kolina nahikorik ez izatea eta zabor-biltegiak estali gabe eta kontrolik gabe egotea etengabeko mehatxua dira osasunarentzat.

Turismoaren presio gero eta handiagoak kostaldeko arrezifeetan isileko eta kontrolik gabeko arrantza suspertzen du, korala mehatxatzen du eta otarrainxkaren eta otarrainxkaren bereizi gabeko arrantza bultzatzen du, korala arrisku larrian jartzen ari da eta espezie babestuen egoera prekarioa larriagotzen du. Artisau-arrantzaren sektoreari dagokionez, Jangamon 291 artisau-arrantzale eta 113 itsasontzi daude erregistratuta. Arrantzale horietako asko hiru elkartetan antolatuta daude, baina zaila da egunero badiara joaten diren itsaski-biltzaileen (emakumeak) kopurua zenbatzea, bizirauteko bitarteko nagusi gisa, edo uharrietara joaten direnak eguneko mantenua lortzeko, oso baliabide prekarioekin.

Barrutiko lau herrietako emakumeek (Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo) antzeko egoera sozio-ekonomikoa dute, bizi baldintza prekarioek eta biziraupen familiako ekonomiak markatua, batez ere itsaski hazkuntzara dedikatuta daudenak.

Madavako emakumeak dira, batez ere, egoera sozioekonomiko zailagoa sufritzen dutenak, ez bakarrik badiaren beheko Mangrove merkatuetatik urrun duten posizioagatik edo garraiobide faltagatik, baizik eta oinarrizko gauzak ez dituztelako, hala nola, ur edangarria eta elektrizitatea eskuratzea, eta horrek eragotzi egiten du beren produktuak merkaturatzea inguruko Maxixe eta Inhambane hiri nagusietako merkatu nagusietan.

Kooperatiba bat sortzeak ordezkaritza lau auzko herrietan Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo izango duena, emakumeak beren arrantza produktuen balioespen eta merkaturatze egokia lortzen lagunduko luke.

Proiektua 2020ko irailetik 2021eko irailera bitartean garatuko da eta lehendabizi ariketa bat garatuko da hainbat gauza zehazteko: behar zehatzak ezagutu, aurrekontuen doikuntzak, onuradunak hautatzea eta jarduerak planifikatzea tokiko homologoaren bidez Duna Lodge eta bilera birtualen bidez. Bestalde, Mozambiken egingo den beste ariketa bat garatuko da, ekintza plana ezarri ahal izateko.

YEMAYÁ Sareak, emakumeen lidergoa indartzen Senegaleko arrantza sektorean

Kultura eta Lankidetza Sailaren Gipuzkoa Coopera programaren barruan, ASPEGIk, Mujeres por África eta Azti Tecnaliarekin lankidetzan, Yemayá Sareak izeneko lankidetza-proiektua jarri du abian, Senegalgo Thiadore-Sur-Mer herrian artisau-arrantzaren sektorean emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzeko.

Yemayá Sareak - Las redes de Yemayá proiektua kokatzen den testuingurua senegaldar arrantza sektorearena da, familia esplotazio sistema batek antolatutako sektore bat, non lanaren sexu banaketak emakumeei finantza autonomia lortzea eragozten dien. Yayi Bayam Diouf senegaldar liderrak arrantzarako COFLEC elkartea jarri zuen abian arrantza-komunitate txiki bateko emakume eta gazteentzat, Thiaroye-sur-Mer, Dakar kanpoaldean, emakumeek arrantza-sektorean dituzten gaitasunak eta botere sozial eta ekonomikoa indartzeko eta horiek nazio mailako plangintza- eta erabaki-prozesuetan integratzeko helburuarekin.

Proiektuaren hasierako fasean, Senegal bisitatu zuten Nerea Ibáñez García ASPEGIko presidenteak, Marina Santurtun Azti Tecnaliako (ASPEGIrekin proiektu honetan lankidetzan diharduen erakundea) arrantza-sektoreko espezialistak eta Mujeres por África Fundazioko Marta Vilak eta Teresa Langlek. Helburua emakumeen testuingurua lehen eskutik ezagutzea eta Thiaroye sur Mer komunitateko arrantza-sektorearen testuinguruari eta komunitate horretako emakumeen benetako egoerari buruz goian deskribatutako helburuen inguruko diagnostikoa egin ahal izatea izan zen. Hortik ondorio gisa atera ziren COFLECeko kideentzako materialen, prestakuntzaren eta ahalduntzearen beharrak, haien bizi-proiektuei begira, ekonomia informalari lotutako ekimenen bidez.

Bigarren fasearekin jarraitu zen: COFLECeko 4 emakumeko ordezkaritza bat Gipuzkoara joan zen azaroaren 12-19an. Bisita identifikazio-faseko ondorioetan oinarrituta diseinatu zen, eta artisau-arrantzarekin, produktu deribatuen ekoizpen eta merkaturatzearekin eta gure lurraldeko kooperatibekin lotutako tokiko eragileen esperientzia aprobetxatzen saiatu zen. Horri esker, COFLECeko ordezkaritzari trebatzeko, prestatzeko eta esperientziak trukatzeko jarduerak eskaini ahal izan zitzaizkion hainbat eragile garrantzitsurekin, hala nola arrantzaleen kofradiak eta Hondarribiko eta Getariako saregileen elkarteak, Maisor arrain-kontserben langilea, Pasaiako nautika- eta arrantza-institutua, Ondarroako paketatzaileen elkartea, Maitte eramateko etxeko janaria, Askora Catering, Klink elkarte gastronomikoa, TAZEBAEZ

Bidaiaren eta Yemayá topaketen bidez aztertu diren alderdiak honako hauek dira:

1. Ardatz soziokulturala: testuingurua eta gizarte-alderdien arteko harremanak (adibidez, emigrazioa, salerosketa, genero-dinamikak/-rolak, nesken hezkuntza, belaunaldien arteko alderdiak, komunitate-ongizatea, emakumeen familien estatusa, etab.) eta arrantza-sektorea, emakumeen parte-hartzea eta COFLEC elkartea/prestakuntza-zentroa.

2. Lanbide-, hezkuntza- eta lan-ardatza: arrantza-prestakuntza eta lana sektorean, emakumeen beste prestakuntza-/enplegu-arlo batzuekin eta, oro har, ongizatearekin eta garapenarekin lotuta.

3. Finantza-ardatza: kudeaketa eta administrazioa: onura ekonomikoak, erabilera eta banaketa, produktibitatea, merkaturatze-sareak, zentroaren/elkartearen iraunkortasuna, erakundeen laguntzak, elkartearen eta zentroaren egitura, etab.

4. Ardatz teknikoa (arrantza-sektorea): manipulazio- eta arrantza-teknikak, makinak/tresnak, produktu motak, ingurumenaren iraunkortasuna, segurtasuna eta higienea, osasuna, etekinak handitzeko potentziala eta profesionalizazio handiagoa.

Proiektuaren hirugarren eta azken fasea Senegalgo Thiaroye-sur-Mer hirian egiten ari dira. COFLECeko eta Thiaroye-sur-Mer komunitateko emakume guztiak sentsibilizatzeko, gaitzeko eta indartzeko jarduera gehigarriak egiten ari dira. Hasiera batean, Gipuzkoara etorri zen ordezkaritzak eskuratutako ezagutzak eta esperientziak transferitzea COFLECeko kide diren emakumeei. Gainera, 2020ko martxoaren 8an, emakumearen nazioarteko eguna zela eta, generoan oinarritutako indarkeriari buruzko prestakuntza-jarduerak egin ziren COFLECeko 10 hezitzailerentzat, bai eta komunitatearekiko sentsibilizazio-ekintzak ere, hezitzaile horien eta tokiko erlijio-liderren bidez.

Horrez gain, elkartearentzat hobetutako FTT-Thiaroye ketatze-labe bat eraikitzea eta martxan jartzea planifikatuta dago, baita Senegalen kooperatibak sortzeko eta funtzionatzeko eta kreditua eskuratzeko prestatzaileen prestakuntza ere elkarteko kide diren 20 emakumerentzat, eta kreditu-unitate txiki bat martxan jartzea, gutxienez 3 emakumerentzat, arraina eraldatzen aritzen direnak, ondoren merkaturatzeko. Jarduera horiek eten egin dira COVID19ren pandemiaren ondorioz, Senegalek ere eragina izan baitu. Krisia amaitutakoan eta 2 hilabeteko epean amaitzea espero da.