2014an Nazio Batuek ezarritako Emakume Ekintzaileen Nazioarteko Eguna dela eta, datorren azaroaren 19an ospatuko dena, EmakumeEkin, Euskadiko Emakume Ekintzaile eta Enpresarien elkarteak, genero-ikuspegia duten ekintzailetzarekin lotutako euskal elkarteekin batera, Euskadiko Administrazio Publikoko ordezkariengana jotzen dugu, emakume ekintzaileen behar eta eskari hauek kontuan hartzeko eta herrialde berdinzaleago, kohesionatuago, lehiakorrago eta iraunkorrago bat eraikitzeko helburuarekin.
Gaur egun, ez dakigu zein den euskal emakume ekintzaileen errealitate ekonomikoa ezta zein da ekiten duten gizonekiko konparazioa ere. Emakumeek zenbat irabazten duten eta gizonezkoak zenbat irabazten duten jakin behar dugu, zer onura lortzen duten, zenbat kotizatzen duten, azken batean, desberdintasun ekonomiko hori nolakoa den norberaren kontura.
Euskal Behatzaileen Behatokiak egindako Global Entrepreneurship Monitor – GEM bezalako azterlanak, emakumeek eta gizonek ekintzailetzan duten parte-hartzeari buruzko datu ugari biltzen ditu eta parte-hartzean[1], berdintasunezko agertokia marrazten dute . Hala ere, dauden azterlanek norberaren konturako langileen artean errealitate ekonomikoan ez dute islatzen zer alde dauden; beraz, informazioa osoa falta zaigu.
Bestalde, Euskal Autonomia Erkidegoan soldata-arrakalaren egoeraren diagnostikoan jasotako datuetatik ondorioztatzen denez, Jardunaldi Enpresarialen Koordinazioan % 19,5eko soldata-arrakala dago (6.331,55 €)[2]. Datu horiek besteren konturako langileei dagozkie; beraz, ekintzailetzan ez da hartzen emakumeen eta gizonen arteko alde hori.
Nahiz eta norberaren kontura lan egitea, gizonen eta emakumeen arteko ordainsaria parekatzeko lan alternatibo gisa har litekeen, 2014an NDF-ak ELGAko herrialdeetan besteren konturako lan egitean soldata-arrakala % 16koa dela adierazi zuen, norberaren konturako lana % 28ra igotzen delarik. Era berean, Lan eta Ekonomia sozialeko Ministerioak eta Langile Autonomoen Elkarteak jasotako datu berriekin "Lan autonomoa eta generoaren araberako diru-sarreren arrakala" txostenean, emakume autonomoen diru-sarrerak txikiagoak direla, ahulagoak dira, eta, azken batean, soilik emakume izateagatik sortzen diren arazoak adierazten dira. Zaurgarritasun hori bereizkeria anizkoitza sufritzen duten emakumeen kasuan handiagoa da.
Gainera, negozio-bolumenaren arabera, emakume autonomoen enpresak gizonezkoenak baino txikiagoak direla adierazi du. Horrela, inkestatu gehienek, % 27,7k, 15.000 €-tik beherako urteko negozio-bolumena izatea esaten dute, eta 5 gizonetik 2k beren negozioek urtero 46.000 €[3] baino gehiago fakturatzen dutela baieztatzen dute.
Guzti horregatik, euskal administrazioari, Euskadin norberaren konturako lanean dagoen eten ekonomikoaren egoera ezagutzeko egin beharreko azterlanak egin ditzala eskatzen diogu, politika publikoak eta ekintza positiboak abian jarri ahal izateko. Txosten horiek, ziurrenik, genero-arrakala murriztuko dute.
2.Zaintzaileentzako, adingabeentzako eta menpekotasun egoeran dauden pertsonentzako kotizazio-kuota espezifikoa sustatzea.
Euskal administrazioari eta Euskal Autonomia Erkidegoko erakundea ordezkatzen duten alderdi politikoei, Estatuko administrazioaren aurrean zaintzaile autonomoentzat berariazko kotizazio-araubidea eskatzen diogu, menpekotasun-egoeran dauden seme-alabak edo senideak izanda ere. Baita, esparru bat edo gomendio komun batzuk ezartzeko esakera Europar Batasunari, herrialdeei norberaren konturako langileen kuotak homogenizatu ditzatzela eskatuz.
Ekintzailetzan emakumeen eta gizonen arteko egiturazko desberdintasuna maila globalean ere gertatzen da. Beste lanbide-eremu batzuetan bezala, emakume ekintzaileek familia-zaintzaren karga handiagoa jasaten dute, gizonezko ekintzaileek baino – besteren konturako langileekin gertatzen den bezala. Horrek, kasu askotan, ekintzailearen guztizko garapen potentziala eragozten du eta, ondorioz, erretirora emakumeak kalkulu-oinarri txikiagoekin iristen dira, eta norberaren kontura lan egin duten emakume adinekoen pobretzea ekarriz.
Dauden datuek, baieztapen hori bermatzen dute. Emakume autonomoen batasunak, UATAEk , adierazitako 2020ko urtarrileko datuen arabera, pentsio guztien gainean (ezintasuna, erretiroa, alarguntasuna eta zurztasuna barne) langile autonomo guztiek soldatapekoek baino % 37,1 gutxiago dute (1.096,5 euro erregimen orokorrean, 689.3 euro autonomoen erregimenean). Horri, emakume autonomoak batez besteko pentsioa gizonena baino % 27,2 txikiagoa dela gehitu behar zaio.Hau da, emakume autonomoak soldata-arrakala bikoitza jasaten du eta bere batez besteko pentsioa, 586,09 euro, % 47 txikiagoa da, erregimen orokorreko 1.096,5 euroko batez beteko pentsiotik. Zainketen pisua konpentsatuko duten neurriez baliatzean, administrazio publikoak pertsonak zaintzaileak kontuan hartu beharko lituzteela uste dugu, adibidez, itsasoan lan egiten duten langileei aplikatzen zaizkien konpentsazioen antzekoak.
3. I + G + b, teknologia eta teknologiarako laguntzetan genero-ikuspegia txertatzea.
EAEko administrazioari eskatzen diogu azterlan bat egin dezala, azken urteetan laguntza nagusiak jaso dituzten erakundeak zer motatakoak diren eta, horrela, jakin ahal izango da zein neurritan lagundu den emakumeak buru dituzten enpresak, -askotan 1 edo 2 pertsonako mikroenpresak laguntza publikoetatik kanpo geratzen direnak. Horrela, hautematen dugu laguntzak jaso ahal izateko enpresa tamaina jakin batek genero-joera izan dezakeela eta hori sahietsi daiteke.
Horregatik, beharrezkoa da, alde batetik, emakumeak eta gizonak buru dituzten enpresen fakturazioaren tamaina eta bolumena ezagutzea; eta, bestetik, EAEn emakumeak edo gizonak buru dituzten enpresak laguntzen onuradunak diren. Hau da, sexuaren arabera bereizitako datuak ezagutu behar dira. Hau da, beharrezkoa da sexuaren arabera bereizitako datuak ezagutzea enpresa onuradunen liderren artean, I +G +b, teknologia edo eraldaketa digitaleko materialetan diharduten enpresak, besteak beste, laguntza horien genero-inpaktua zein den jakiteko, eta, hala, beharrezkoa izanez gero, neurri zuzentzaileak hartu ahal izateko.
Badakigu emakumeen eta gizonen artean gizarteko hainbat esparrutan dagoen desberdintasun soziala ezabatzeko urratsak eman direla. Arlo askotan oinarritutako eta dokumentatutako errealitatea. Berdintasunaren aldeko urratsak eman dira ekintzailetzan ere, baina beharrezkoa da aurrerapauso horien aldeko apustua egiten jarraitzea, benetako berdintasuna lortze aldera.
Euskal emakume ekintzaileok Euskadiko egitura ekonomikoaren zati garrantzitsu bat osatzen dugu, eta administrazio publikoak kontuan hartu behar ditu egiturazko desberdintasunaren ondorioz emakume ekintzaileen eta enpresarien jarduera ekonomikoaren garapenari eragiten dioten inguruabarrak. Are gehiago, Eusko Jaurlaritzak 2023an soldata-arrakala txikiena duten Europako herrialdeen artean egoteko helburua adierazi duenenan, eta gai horretan emakume ekintzaileen beharrak sartu beharko lituzke.
Hori guztiagatik, euskal administrazio osoari eta Eusko Legebiltzarreko ordezkariei manifestu honetan jasotzen ditugun neurri zuzentzaileak aztertzea eta aplikatzea eskatzen diegu.
2022ko azaroaren 14an, Donostian.
Sinatzaileak:
AED-Bizkaiko Emakumezko Enpresari eta Zuzendarien Elkartea Ampea-Arabako Emakume Profesional eta Enpresarien Elkartea Ekintzailetzaren genero-ekitaterako elkartea- Emakume migratu ekintzaileak Aspegi-Gipuzkoako Emakume Profesional eta Enpresarien Elkartea COAVN-Arkitektoen Elkargoko berdintasun arloa Gipuzkoako ordezkaritzan Bizkaiko Psikologia Elkargoa Ekonomisten Euskal Elkargoa Mugarik gabeko ekonomilariak EmakumeEkin – Euskadiko Emakume Ekintzaile eta Enpresarien elkartea Hemen elkartea. Ikus-entzunezko eta arte eszenikoetako emakumeak. Impact Hub Donostia S. Coop Saskia Landa-inguruneko emakume ekintzaileen eta enpresaburuen elkartea SMyE: Emakumeak eta Enpresaburuak gara Elkartea Wikitoki Elkarsorkuntzarako Laborategia
Webgune honek cookie propioak eta hirugarrenenak erabiltzen ditu zure nabigazioa errazteko. Nabigatzen jarraitzen baduzu, hauen erabilera onartzen duzula ulertuko dugu. Informazio gehiago nahi baduzu, kontsultatu Cookie Politika.
You have declined cookies. This decision can be reversed.
You have allowed cookies to be placed on your computer. This decision can be reversed.
Webgune honek cookie propioak eta hirugarrenenak erabiltzen ditu zure nabigazioa errazteko. Nabigatzen jarraitzen baduzu, hauen erabilera onartzen duzula ulertuko dugu. Informazio gehiago nahi baduzu, kontsultatu Cookie Politika.