Mercedes Careaga Guisasola, gizarte-ekintzailea. Bere garaira aurreratuta, eibartarren bizitza hobetzen lagundu zuen Eibarko Goi Argi Emakumeen Elkartean (1951), Eibarko Haur Onura eta Gizarte Ekintzako Patronatuan (1964) eta Cayetano Careaga Tailer Babestuetan parte hartuz, desgaitasuna duten pertsonei lana emateko.
Oso emakume aurrerakoiek hezi zuten, horien artean Polonia Etxeberria (1865-1947), Eibarko hainbat emakume belaunaldi hezi zituena. Bere lana irakaskuntzan ez zegoela ziurtatuta, Mercedesek Irakasle ikasketak utzi eta beste jarduera batzuei ekin zien, katekistarena kasu, hamasei urterekin.
1932ko apirilaren 10ean, Donostiako Emakume Abertzale Batza elkartea inauguratu zen, Euzko Alderdi Jeltzaleko emakumeen atala, Urumea frontoian egindako mitinean. Mercedes Careagak Elvira Zipitriarekin eta Jose Antonio Agirrerekin batera parte hartu zuen.
1936an, gerrak hasieran Bilbora eta handik Asturiasera ihes egitera behartu zuen, eta han familiarekin ontziratu zen. "Almirante Cervera" ontziak ontzia geldiarazi zuen eta Eibarrera itzultzera behartu zituzten. Zigor gisa, Mercedesek eskolak garbitzen ditu eta poliziaren aurrean agertu behar du, elikadura-laguntza banatuz egiten duen gizarte-lanari esker ematen zaion arte. Bere ekimenari esker, errolda nominal bat egiten da laguntzak banatzeko, Caritasen hastapenak, oraindik sortu gabe daudenak. Garrantzitsua da gogoratzea 1939tik 1951ra, hamabi urte luzez, ezinbestekoa izan zela Errazionamendu Kartilla edukitzea elikagaiak eskuratu ahal izateko, gerraosteak eragindako eskasia izugarriaren ondorioz.
Mercedesek ongintzazko tonbolak bultzatu zituen, eta 1951ko martxoaren 19an emakumeak elkartzeko eta antolatzeko lokal bat inauguratu zuen: Goi Argi elkartea, 1975ean Eibarko Emakumeen Elkartea izena hartu zuena.
Careagak konbentzitzeko gaitasun handia zuen, apezpikutzaren, alkatetzaren, Eibarko enpresen eta Eibarko herritarren ekarpenen laguntza izan zuen. Hainbat gizarte-klasetako emakume askoren laguntza lortu zuen, era aktiboan parte hartzen baitzuten, era guztietako arazoak eta zailtasunak saihestuz.
1964an sortu zuen Eibarko Haur Ongintzako Patronatua ere bere ideia izan zen, haurren poliomelitis agerraldi baten kezkaren ondorioz, haurrentzako errehabilitazio zentro bat egokitu behar izan baitzen. Denboraren poderioz, errehabilitazio-zentro bihurtu zen laguntza medikorik ez zuten langileentzat. Beste gizarte-ekintza askotan parte hartu zuen. 1973an, Cayetano Careaga Tailer Babestuak proiektua hasi zen, ezintasunak dituzten pertsonei lana emateko, eta, horrela, haientzat balioa eta gizarteari ekarpena egiteko leku bat aldarrikatu zen. GAC, Bascaran, Mendiguren eta Zarraua, Servetta, Laster eta Dej bezalako enpresak bilatu eta aurkitu zituen. Gureak taldean sartuta dago gaur egun.
Azken batean, pertsona bakoitzari leku bat emateko modua bilatu zuen emakume bat izan zen, gizarteratzea lortzeko jardutearen benetako adibidea izanik. 1974an omenaldia jaso zuen, udalak eta hainbat elkartek antolatuta, egindako lana eskertzeko. 66 urte zituen. Bere hiri maitean, Eibarren, hil zen 1997ko otsailaren 26an.
Cesárea Garbuno Arizmendi, Errenteria, 1846/02/25 – Donostia, 1933/01/26. Oiartzungo bailarako finka eta baserri askoren jabe zen familia aberats batetik zetorren.
Aitona bi aldiz izan zen Errenteriako alkate, eta herriko burdindegi baten eta hiltegiaren esleipendun izan zen. Bizitza osoan ikusi zuen bere etxean negozioak egiten.
1863an Ramon Londaizekin ezkondu ondoren, familiarengandik urrundu eta Londaiztarren espiritu ekintzaileaz kutsatu zen. Ramon hiltzen denean, berak hartzen du lekukoa, hirietan jartzen hasia zen argiteria publikoak eskatuko zuen petrolioa hornitzeko.
Senarraren bazkideetako batekin, 1883an enpresa bat sortu zuen Pasaian, Molinao itsasadarraren hondoan, milioi bat pezetako kapitalarekin, garai hartarako astakeria bat alegia: "Luciano Mercader y Viuda de Loinaz". Negozioa petrolioaren fintzean zegoen, parafina lortzeko, petrolio gordinetik abiatuta, 1897ra arte ez zen hasi gasolinen eta gasolioen merkataritza, lurreko garraiorako motorren erregai gisa. Bi bazkideek Espainiako lehen petrolio-ontzia erosi zuten. Lucianoren heriotzarekin, “Viuda de Londaiz y sobrinos de L. Mercader" izena hartu zuen.
Cesárea ikuspegi handiko enpresaria izan zen, Primo de Riveraren diktaduran CAMPSAn (Compañía Arrendataria del Monopolio del Petróleo, S.A.) sartu zen, eta petrolio-produktuen banaketan soilik jardun zuen. Irin-industrian ere aritu zen, eta Papelera Españolako akziodun garrantzitsua izan zen baita.
1933an hil zen, laurogeita zazpi urterekin, Villa Londaiz izeneko jauregitxo batean, Mirakontxa inguruan, Donostiako badiara begira.
Bere garaira aurreratutako enpresa-ikuspegiarekin eta konbentzioei aurre egitera eraman zuen espiritu ekintzailearekin, Cesárea Garbuno Arizmendik ondare ezabaezina utzi zuen bere garaiko historia ekonomikoan. Bere bizitzak, lan nekezak eta berrikuntzak markatuta, iraun egiten du iraunkortasunaren eta arrakastaren adibide gisa.
Webgune honek cookie propioak eta hirugarrenenak erabiltzen ditu zure nabigazioa errazteko. Nabigatzen jarraitzen baduzu, hauen erabilera onartzen duzula ulertuko dugu. Informazio gehiago nahi baduzu, kontsultatu Cookie Politika.
You have declined cookies. This decision can be reversed.
You have allowed cookies to be placed on your computer. This decision can be reversed.
Webgune honek cookie propioak eta hirugarrenenak erabiltzen ditu zure nabigazioa errazteko. Nabigatzen jarraitzen baduzu, hauen erabilera onartzen duzula ulertuko dugu. Informazio gehiago nahi baduzu, kontsultatu Cookie Politika.