Ikerketa azterlan propioa

Ikerketa proiektua: Gomendioen Gida

2015ean Gipuzkoako Foru Aldundiko Berrikuntza Departamentuaren babesaz ASPEGIk garatu duen ikerketa proiektu baten ondiorio da argitaratutako Gida. Bertan emakumeak goi mailako ardura karguetan duen presentzia aztertu da, hauek administrazio-kontseilu eta zuzendaritza-karguetara iristeko baldintza aukerak berdintzea helburu izanik.

2020 YEMAYÁ Sareak, emakumeen lidergoa indartzen Mozambikeko arrantza sektorean

Kultura eta Lankidetza Sailaren Gipuzkoa Coopera programaren barruan, ASPEGIk, Mujeres por África eta Azti Tecnaliarekin lankidetzan, Yemayá Sareak izeneko lankidetza-proiektua jarri du abian, Mozambikeko herrian artisau-arrantzaren sektorean emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzeko. 

2018an “Baratzatik Merkatura” proiektua eta 2019-2020an “Yemanyá-Senegal sareak” proiektua gauzatzen esperientzia oso positiboa izan ondoren, DFV/ASPEGI erakundeak Afrikako Emakume Fundazioanrekin tokiko bazkide berria gehitzen dute, Dune Lodge izenekoa, proiektu hau gauzatu ahal izateko: "Yemnayá-Mozambike sareak", Senegalen probatutako eredua jarraitzen duena. Proiektua 2020-2021 bitartean garatuko da.

Hemen aurkezten den ekimena hau da: “Yemayá-Mozambike sareak”, arrantza baliabideen ustiapen iraunkorrari eskainitako lehen emakume kooperatiba sortu eta ezartzeko ,Jangamoko barrutian, Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogon, Inhambane probintzian, Mozambiken. Proiektu hau Duna Lodge tokiko bazkideak proposatutako eremuko garapen iraunkorraren estrategia zabalagoan laguntzen duen lehen ekimen gisa proposatzen da, eta lurreko azpiegiturei, arrantza teknika selektiboen eta hobetuen garapenari lotutako etorkizuneko ekintzak barne hartuko ditu. Akuikultura ekimen iraunkorrak, itsaski merkaturatzeko artisau arrantza marka iraunkorra garatzea, kalitate kontrolarekin eta berme sanitario higieniko egokiekin, etab. tokiko ekonomia hobetzen laguntzeko.

Testuingurua

Jangamo barrutia, Inhambane probintzian kokatua (Maputo hiritik 450 km inguru) Inhambane probintziako hego-mendebaldean, iparraldera mugatzen du Inhambane hiriko udalerria, Inambane badia eta Maxixe hiria; Mendebaldera Homoine Barrutia; hegoaldean Inharrime barrutian eta ekialdean Indiako Ozeanoan. 1.288 km2-ko azalera du, guztira 11 aintzira eta 8 ibaitako urek hartzen duten eremua barne, baita errekak eta hezeguneak ere. 100.000 biztanle inguru ditu (% 45ak 15 urtetik beherakoak), eta horietatik % 45 gizonezkoak dira eta% 55 emakumeak. Biztanleriaren batez besteko dentsitatea 80 biztanle /Km2 da.

Afrikako eskualde handietan ohikoak dira Inhambane probintzian eta, beraz, Jangamo barrutian dauden biztanleek dituzten arazo nagusiak: azpiegitura eskasa, garraioena barne, sare elektriko eta sarbide eskasa osasun zerbitzuetara, bigarren hezkutzara eta edateko ura izatera.

Biztanleriaren % 80 baino gehiagok ez du elektrizitaterik eta eskuz hornitutako ur putzuen bidez hornitzen dira. Nahiz eta ofizialki putzu sistema honen estaldura tasa biztanleriaren %75ak izan, auzoan dauden 145 putzuetako asko kutsatuta daude, beraz, azken urteetan disenteria eta beherakoagatik artatutako kasuak gora egin du. Latrina gutxi eta estali gabeko eta kontrolik gabeko zabortegiak osasunarentzako etengabeko mehatxua dira. 

Ingurumeneko gaiak

Turismoaren presioak kostaldeko arrezifeetan legez kanpoko eta kontrolik gabeko arrantza geroz eta gehiago bultzatzen du. Korala mehatxatzen du eta otarrainxka eta ganbaren arrantza egiteak, korala arrisku larrian jarri eta babestutako espezieen egoera prekarioa larriagotzen du. .Artisau arrantza sektoreari dagokionez, Jangamon 291 artisau arrantzale eta 113 itsasontzi daude erregistratuta. Arrantzale horietako askok hiru Elkartetan antolatuta daude, nahiz eta zaila den jakitea badiara egunero joaten diren itsas emakumezkoen kopurua, bizirauteko baliabide nagusi gisa edo arrezifeetara arrantzara joaten direnak eguneroko bizimodua lortzeko, baliabide ezegonkorrekin. 

Genero eta socioekonomikoaren testuingurua

Barrutiko lau tokietako emakumeek (Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo) antzeko egoera sozioekonomikoa dute, bizi baldintza prekarioek eta biziraupen familiako ekonomiak markatua, batez ere itsaski hazkuntzara dedikatuta daudenak. 

Madavako emakumeak dira, batez ere, egoera sozioekonomiko zailagoa sufritzen dutenak, ez bakarrik badiaren beheko Mangrove merkatuetatik urrun duten posizioagatik edo garraiobide faltagatik, baizik eta oinarrizko gauzak ez dituztelako, hala nola, ur edangarria eta elektrizitatea eskuratzea, eta horrek eragotzi egiten du beren produktuak merkaturatzea inguruko Maxixe eta Inhambane hiri nagusietako merkatu nagusietan.

Kooperatiba bat sortzeak ordezkaritza lau auzko herrietan Madava, Paindane, Guinjata eta Ligogo izango duena, emakumeak beren arrantza produktuen balioespen eta merkaturatze egokia lortzen lagunduko luke.

Proiektua 2020ko irailetik 2021eko irailera bitartean garatuko da eta lehendabizi ariketa bat garatuko da hainbat gauza zehazteko: behar zehatzak ezagutu, aurrekontuen doikuntzak, onuradunak hautatzea eta jarduerak planifikatzea tokiko homologoaren bidez Duna Lodge eta bilera birtualen bidez. Bestalde, Mozambiken egingo den beste ariketa bat garatuko da, ekintza plana ezarri ahal izateko.

2019 YEMAYÁ Sareak, emakumeen lidergoa indartzen Senegaleko arrantza sektorean

Kultura eta Lankidetza Sailaren Gipuzkoa Coopera programaren barruan, ASPEGIk, Mujeres por África eta Azti Tecnaliarekin lankidetzan, Yemayá Sareak izeneko lankidetza-proiektua jarri du abian, Senegalgo Thiadore-Sur-Mer herrian artisau-arrantzaren sektorean emakumeen lidergoa eta parte-hartze aktiboa sustatzeko.

Yemayá Sareak - Las redes de Yemayá proiektua kokatzen den testuingurua senegaldar arrantza sektorearena da, familia esplotazio sistema batek antolatutako sektore bat, non lanaren sexu banaketak emakumeei finantza autonomia lortzea eragozten dien. Yayi Bayam Diouf senegaldar liderrak arrantzarako COFLEC elkartea jarri zuen abian arrantza-komunitate txiki bateko emakume eta gazteentzat, Thiaroye-sur-Mer, Dakar kanpoaldean, emakumeek arrantza-sektorean dituzten gaitasunak eta botere sozial eta ekonomikoa indartzeko eta horiek nazio mailako plangintza- eta erabaki-prozesuetan integratzeko helburuarekin.

Proiektuaren hasierako fasean, Senegal bisitatu zuten Nerea Ibáñez García ASPEGIko presidenteak, Marina Santurtun Azti Tecnaliako (ASPEGIrekin proiektu honetan lankidetzan diharduen erakundea) arrantza-sektoreko espezialistak eta Mujeres por África Fundazioko Marta Vilak eta Teresa Langlek. Helburua emakumeen testuingurua lehen eskutik ezagutzea eta Thiaroye sur Mer komunitateko arrantza-sektorearen testuinguruari eta komunitate horretako emakumeen benetako egoerari buruz goian deskribatutako helburuen inguruko diagnostikoa egin ahal izatea izan zen. Hortik ondorio gisa atera ziren COFLECeko kideentzako materialen, prestakuntzaren eta ahalduntzearen beharrak, haien bizi-proiektuei begira, ekonomia informalari lotutako ekimenen bidez.

Bigarren fasearekin jarraitu zen: COFLECeko 4 emakumeko ordezkaritza bat Gipuzkoara joan zen azaroaren 12-19an. Bisita identifikazio-faseko ondorioetan oinarrituta diseinatu zen, eta artisau-arrantzarekin, produktu deribatuen ekoizpen eta merkaturatzearekin eta gure lurraldeko kooperatibekin lotutako tokiko eragileen esperientzia aprobetxatzen saiatu zen. Horri esker, COFLECeko ordezkaritzari trebatzeko, prestatzeko eta esperientziak trukatzeko jarduerak eskaini ahal izan zitzaizkion hainbat eragile garrantzitsurekin, hala nola arrantzaleen kofradiak eta Hondarribiko eta Getariako saregileen elkarteak, Maisor arrain-kontserben langilea, Pasaiako nautika- eta arrantza-institutua, Ondarroako paketatzaileen elkartea, Maitte eramateko etxeko janaria, Askora Catering, Klink elkarte gastronomikoa, TAZEBAEZ

Bidaiaren eta Yemayá topaketen bidez aztertu diren alderdiak honako hauek dira:

1. Ardatz soziokulturala: testuingurua eta gizarte-alderdien arteko harremanak (adibidez, emigrazioa, salerosketa, genero-dinamikak/-rolak, nesken hezkuntza, belaunaldien arteko alderdiak, komunitate-ongizatea, emakumeen familien estatusa, etab.) eta arrantza-sektorea, emakumeen parte-hartzea eta COFLEC elkartea/prestakuntza-zentroa.

2. Lanbide-, hezkuntza- eta lan-ardatza: arrantza-prestakuntza eta lana sektorean, emakumeen beste prestakuntza-/enplegu-arlo batzuekin eta, oro har, ongizatearekin eta garapenarekin lotuta.

3. Finantza-ardatza: kudeaketa eta administrazioa: onura ekonomikoak, erabilera eta banaketa, produktibitatea, merkaturatze-sareak, zentroaren/elkartearen iraunkortasuna, erakundeen laguntzak, elkartearen eta zentroaren egitura, etab.

4. Ardatz teknikoa (arrantza-sektorea): manipulazio- eta arrantza-teknikak, makinak/tresnak, produktu motak, ingurumenaren iraunkortasuna, segurtasuna eta higienea, osasuna, etekinak handitzeko potentziala eta profesionalizazio handiagoa.

Proiektuaren hirugarren eta azken fasea Senegalgo Thiaroye-sur-Mer hirian egiten ari dira. COFLECeko eta Thiaroye-sur-Mer komunitateko emakume guztiak sentsibilizatzeko, gaitzeko eta indartzeko jarduera gehigarriak egiten ari dira. Hasiera batean, Gipuzkoara etorri zen ordezkaritzak eskuratutako ezagutzak eta esperientziak transferitzea COFLECeko kide diren emakumeei. Gainera, 2020ko martxoaren 8an, emakumearen nazioarteko eguna zela eta, generoan oinarritutako indarkeriari buruzko prestakuntza-jarduerak egin ziren COFLECeko 10 hezitzailerentzat, bai eta komunitatearekiko sentsibilizazio-ekintzak ere, hezitzaile horien eta tokiko erlijio-liderren bidez.

Horrez gain, elkartearentzat hobetutako FTT-Thiaroye ketatze-labe bat eraikitzea eta martxan jartzea planifikatuta dago, baita Senegalen kooperatibak sortzeko eta funtzionatzeko eta kreditua eskuratzeko prestatzaileen prestakuntza ere elkarteko kide diren 20 emakumerentzat, eta kreditu-unitate txiki bat martxan jartzea, gutxienez 3 emakumerentzat, arraina eraldatzen aritzen direnak, ondoren merkaturatzeko. Jarduera horiek eten egin dira COVID19ren pandemiaren ondorioz, Senegalek ere eragina izan baitu. Krisia amaitutakoan eta 2 hilabeteko epean amaitzea espero da.

2018 Lankidetza Proiektua: Baratzetik Merkatura 

Baratzetik – Merkatura proiektua martxan jarri zen urriko lehen hamabostaldian, non Tanzaniatik bost emakume etorri ziren beraien lehen sektoreko esplotazioetan aldaketa kualitatibo bat izan dezaten Gipuzkoko idea ezberdinak ezagutuz ASPEGIren eskutik

Mujeres por África fundazioa irabazi asmorik gabeko elkarteak Afrikako lurraldearen garapenean laguntzea du helburu, bertako emakumeei babesa eta akonpainamendua emanez, eta orain bi urte Voces Verdes izeneko proiektua martxan jarri zuen; Tanzaniako  emakumeen lana eta esfortzua txalotzeaz gain, beraien proiektuak martxan jartzeko, klima aldaketa geroz eta nabarmenagoa egiten ari den lurraldean. Bertan,  nekazal ustiapeneko eta energia jasangarriaren inguruko proiektu ekintzaileak martxan jarri dituzte hamar nekazari eta landa inguruko liderrek. Bost  izan dira Gipuzkoara gerturatuko direnak Gipuzkoako Foru Aldundiaren garapena sustatzeko kooperazio proiektuaren barnean ASPEGIk garatutako Baratzetik – Merkatura proiektuan. Hemen ikasitakoa ondoren bere kideei transmitituko die eragin nabarmenagoa lortzeko beraien esplotazio eta komunitateetan.

Instituzioen laguntza, formakuntza eta ikerketa erakutsi nahi izan zaizkie beraien negozioetan edo esplotazioetan aurrera pausuak egiteko. Horretarako, Gipuzkoan zehar aurkitzen diren hanbat negozio proiektu publiko eta pribatuekin kolaborazioa izan du proiektuak. Parte hartzaile guztien laguntzarekin negozioa aurrera eramateko tresna eta ideia ezberdinak jaso dituzte Leocadia Vedastus, Abiah Magembe, Esther Muffui, Magdalena Bukuku eta Sophia Mlotek. Ondoren Tanzaniako errealitatean aplikatzeko inspiragarri izan daitezen eta autonomia ekonomikoa lor dez

Lan Egutegia

Amaierako Txostena

 Argazkiak

Bukaerako hausnarketa